De microbiologische processen in een langzaam zandfilter zijn waarschijnlijk de meest onbegrepen processen in de drinkwaterbereiding. Het is bekend dat een dunne laag bovenin het filter, de zogeheten schmutzdecke, de grootste bijdrage levert aan de verwijdering van deeltjes en ziekteverwekkers. Drie processen spelen hierbij een rol: filtratie (dit hangt samen met de poriegrootte en dus de bedweerstand), hechting (dit hangt samen met de aanwezigheid van extracellulaire polymeren in de biofilm) en predatie door hogere organismen.
De kwaliteit van drinkwater wordt traditioneel beoordeeld op wettelijke parameters, maar hoe de microbiologische processen bijdragen aan deze kwaliteit is grotendeels een black-box. Dit komt enerzijds doordat de bemonstering een lastige opgave is en anderzijds doordat belangrijkste microbiologische techniek van het detectievenster gebaseerd is op de kweekbaarheid van micro-organismen en zichtbaarheid onder de microscoop. Met DNA-technieken zoals Next Generation Sequencing (NGS) wordt een deel van deze black-box ontrafeld. Dit onderzoek draagt daarom bij aan het verkrijgen van meer inzicht in de microbiologische ontwikkeling en processen die zich afspelen in een langzaam zandfilter.
Voor de Nederlandse drinkwaterbedrijven betekent dit dat zij een beter onderbouwde indicator krijgen voor het functioneren bij inlopen en na krabben van filters. In de drinkwaterwereld is discussie over de vraag wanneer langzame zandfilters weer in gebruik mogen worden genomen na onderhoud (‘inlopen’, ‘krabben’ of ‘spoelen en woelen’). De microbiologische samenstelling zou voor een beter onderbouwde indicator kunnen zorgen voor het functioneren van filters.
Bekijk hier het volledige artikel in het Vakblad H2O.